Malikane, Osmanlı Devleti’nde vergi toplama yöntemlerinden biri olarak 1695 yılından Tanzimat dönemine kadar uygulanan özel bir sistemdir.
Osmanlı yönetimi, saltanat süresince vergi toplama stratejilerinde çeşitli değişikliklere gitmiştir. Emanet sistemi, vergi toplama görevini devlet memurlarına bırakan ilk yöntemdi. Ancak zamanla, mülkiyet kavramı ortaya çıkarak arazinin belirli bir süreliğine “mültezim” adı verilen kişilere devredilip vergi toplama işlemini bu kişilere yaptırma esasına dayanan iltizam sistemi benimsenmiştir. İltizam sistemi, emanet sistemine göre daha etkili olsa da ortaya çıkan sorunlar sebebiyle terkedilmiş ve yerine “malikane” sistemi geçirilmiştir. Başlangıçta devlet hazinesine kar sağlayan malikane sistemi, zamanla elde edilen karın azalmasıyla dikkat çekmiş ve iltizam sisteminde elde edilen karlarla karşılaştırıldığında önemli bir fark olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle, tekrar iltizam sistemine dönülmüştür.
Osmanlı Devleti’nin vergi toplama politikalarındaki bu değişimler, devletin ekonomik yönetimindeki evrimi yansıtmaktadır. Malikane sistemi, başlangıçta olumlu sonuçlar verse de zaman içindeki ekonomik zorluklarla başa çıkamayarak iltizam sistemine geri dönülmüştür. Bu dönemdeki vergi toplama stratejileri, Osmanlı Devleti’nin mali politikalarındaki karmaşıklığı gösterirken, yönetimdeki adaptasyon kabiliyetini de vurgulamaktadır.