Çaldıran savaşı, Osmanlı tarihinin en önemli savaşlarından biridir. Türk’ün Türk’le savaştığı bu savaş Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Bu savaş gerçekleştiği sırada Osmanlı tahtında Yavuz Sultan Selim, Safevi tahtında ise Şah İsmail vardı. Yavuz Sultan Selim devletin istikbali için babasıyla bir taht mücadelesine girmiş ve bu mücadeleyi kazanarak tahta çıkmayı başarmıştır. Ayrıca Şah İsmail ise Akkoyunluların elinden Tebriz’i alarak devletini kurmuş ve bütün İslam devletlerini Şii mezhebi altında toplamayı hedeflemekteydi. Bu amacı güden Şah İsmail’i en büyük engeli Batısındaki Sünni Osmanlı Devletiydi.
Bu savaştan önce Osmanlılar ve Safevilerin arası zaten gergindi. Osmanlının himayesindeki Türkmenler, yitirdikleri önemi Safevi devletinde bulacaklarını düşünüyor ve o ülkeye göç ediyorlardı. Ayrıca göç etmek istemeyen Türkmenler ise isyan ederek bulundukları bölgenin Şah İsmail’in emrine verilmesini istiyorlardı. Dönemin Padişahı 2. Bayezid ise bu duruma ses çıkarmıyor ve isyanların büyümesine sebep oluyordu. II. Bayezid barışçıl bir Padişahtı ve Şah İsmail’le savaşmak istemiyordu. Bu sebepten Şehzade Selim babasıyla ve kardeşleriyle bir taht mücadelesine girmiş ve başarılı olmuştur.
İçindekiler
Yavuz Sultan Selim’den Şah İsmail’e Bir Mektup
1512 yılında tahta çıkan Sultan Selim, Safevilerin çok büyük bir tehlike olduğunu biliyordu. Osmanlının doğudaki toprak bütünlüğü tehlike altındaydı. Bu sebepten Yavuz Sultan Selim, Safevilere karşı askeri hazırlıklara girişti. Ancak bazı Paşalar bu duruma karşı çıkıyor ve Padişahı vazgeçirmeye çalışıyorlardı. Ancak Yavuz Sultan Selim bu konuda tavrını sert bir şekilde ortaya koydu ve kendisine karşı çıkan Paşayı idam etti. Tarihler 1514’ü gösterdiğinde Osmanlı ordusu harekete geçti ve Safevi topraklarına girdiler. Ancak düşman ordusunun topraklarına girmelerine rağmen ilk başta Şah İsmail bir ordu göndermedi. Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim, Şah İsmail’e bir mektup gönderdi ve bu mektuptan sonra 23 Ağustos 1514 tarihinde iki Müslüman ve Türk ordu karşı karşıya geldi.
Osmanlı ordusunun merkezini Sultan Selim komuta etmekteydi ve yanında Hersek zade Ahmet Paşa vardı. Anadolu askerlerinden oluşan bölüme Hadım Sinan Paşa ve Karaman Beylerbeyi Zeynel Paşa komuta etmekteydi. Rumeli askerlerinden oluşan kısma ise Rumeli Beylerbeyi Hasan Paşa komuta etmekteydi. Ayrıca Osmanlı ordusunda yaklaşık 500 tane top bulunmaktaydı.
Safevi ordusu
Safevi ordusu ise ikiye bölünmüştü. Ordunun bir kısmına Şah İsmail komuta ederken, diğer kısmı ise Diyarbakır Valisi Mehmet Han ve Baş Veziri yönetmekteydi. Safevi ordusunda modern top ve tüfekler gavur icadı oldukları gerekçesiyle kullanılmamaktaydı. Çaldıran savaşı başlayınca Osmanlı ordusu ağır tüfeklerini kullanarak Safevi ordusunda yer yer yarıklar açılmasını başardı. Ancak daha sonra Şah İsmail yönettiği orduyla beraber Rumeli askerlerinin geri püskürtmeyi başardı ve Rumeli Beylerbeyini öldürdü. Ve ana merkeze doğru harekete geçti. Diğer yandan Osmanlı ordusunun sağ tarafı düşman ordusunu topların önüne getirmeyi başarmıştır.
Safevi ordusunun yarısı yok oldu. Aynı şekilde bu taktiği uygulamak isteyen diğer Osmanlı ordusu da başarılı oldu ve düşman ordusu bu büyük toplar sayesinde yok edilmiştir. Şah İsmail’de yenileceğini anladığı için yaralı bir halde kaçmayı başardı. Çaldıran savaşı Safevi Devletinin yükselişini sonlandıran savaştı. Bu savaştan sonra Şah İsmail bir daha kendisi savaşmadı ve kendi hayatını yaşadı. Yavuz Sultan Selim ise büyük bir zafer elde etmişti. Yavuz’un sıradaki hedefi ise Memlük devletiydi. Memlüklerle 2 savaş gerçekleştiren Sultan Selim doğunun fatihi olacaktı. Böylelikle Osmanlının en büyük Padişahlarından biri olarak yâd edilecekti.
