Tarihte ilk kez Türk kelimesini içinde bulunduran Göktürk Devleti İstemi Kağan döneminde en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Kurduğu düzenli ve başarılı otorite ölümünden sonra dağılmıştır. Devlet yönetimi sırasında ağabeyi Bumin Kağan’a saygılı davranmıştır. Onun hükümdarlığına tepki göstermeyerek merkezi otoriteye sahip çıkmıştır. Diplomasiyi iyi kullanarak dönemin güçlü Devleti Sasani’lerin Bizans karşısında ezilmesini sağlamıştır.
İçindekiler
İstemi Kağan’ın Hayatı
Net olarak doğum tarihi bilinmeyen İstemi Kağan, Göktürk Devletinin kurucusu Bumin Kağan’ın kardeşidir. Onun 553 yılındaki ölümünden sonra kendi ölümü olan 576 yılına kadar devleti yönetmeye devam etmiştir. Ayrıca dönemin iki en büyük devleti; Bizans ve Sasani İmparatorluklarına karşı kendi devletinin çıkarlarını koruyarak etkinliğini arttırmıştır. Batı’ya doğru yaptığı fetihlerde devletine fevkalade topraklar kazandırmıştır. Avarların egemenliğinden kurtulmuştur. Bundan sonra kurulan Göktürk Devletinin ikinci Kağanı olarak toprakları Maveraünnehir, Fergana’nın bir kısmı, Batı Türkistan’ın güneyi Kaşgar, Hoten olarak büyüten İstemi, İç Asya kervan yolunun bir daha Türklerin eline geçmesini sağladı.
İstemi Kağan’ın Diplomatik Başarıları
Sasaniler, ticaret yolunu eline geçirmesiyle huzursuz olmuştur. Hükümdar 1. Husrev ülkesinden geçerek Akdeniz limanlarına ve Bizans ile yapılan ticareti durdurdu. Ayrıca güç durumda kalan Göktürkler ve İstemi kağan Bizans’a bir heyet göndererek müttefiklik teklif etti. Bizans Kralı 2. Iustinos, 567 yılında gelen bu heyete cevap olarak 569 yılında genel vali Zemarkhos’u gönderip işbirliğini onayladı. Bunu sonucunda 1. Husrev ticaret (ipek) yolunu açtı. Daha sonraki yıllarda meydana gelen Bizans – Sasani çatışmalarında uyguladığı Bizans yanlısı siyaset sonucu Sasaniler’in ezilmesini sağladı.